Sürdürülebilir Mekanizma'ya Doğru: Paris Anlaşması

Kyoto Protokolü’nün sona ermesi ile tüm dikkatler Fransa’nın başkenti Paris’de 30 Kasım -12 Aralık tarihlerinde gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) 21. Taraflar Toplantısın’daydı  (COP21). Paris’teki müzakereler sonunda Kyoto’nun 2020 sonrası küresel iklim rejimini belirleyecek ve tarihi olarak önemli bir anlaşma ile sonuçlanması da iş dünyasında karbonsuz bir ekonomiye geçişte çok önemli bir dönem olarak nitelendirilmektedir.

 

Paris anlaşması’nda 195 ülke delegelerinin oy birliğiyle kabul edilen ve evrensel iklim rejimi olarak tanımlanabilecek metinde Kyoto Protokolü’nün taahhüt yaklaşımının aksine  “ulusal katkılara” dayalı esnek bir yaklaşım benimsenmektedir. Anlaşmada küresel ortalama sıcaklık artış limitinin 100 yıllık süreçte 1,5 ila 2 derece arasında sınırlandırılması konusunda fikir birliğine varılmıştır. Ülkeler kendi belirledikleri ulusal katkıları (NDCs)  hedeflerine ulaşmak için çalışmanın yanısıra 5 yılda bir NDC’lerde düzenli bir revizyon yaparak bildirimde bulunacaktır. Anlaşma 22 Nisan 2016’da imzaya açılıp 21 Nisan 2017’ye kadar bu süreç devam edecek ve 2020 yılında resmen yürürlüğe girebilmesi için küresel seragazı salımlarının en az %55’ini temsil eden en az 55 ülke tarafından imzalanıp kendi yasal süreçlerince onaylanması gerekmektedir.

 

Paris anlaşması kapsamında en önemli olan diğer konu da Kyoto protokolü kapsamındaki esneklik mekanizmalarının (CDM, JI gibi) devamı olarak nitelendirebilecek “Sürdürülebilir Kalkınma Mekanizması”dır. Anlaşma kapsamında karbon fiyatlandırmanın önemine vurgu yapılması ile birlikte sürdürülebilir kalkınma mekanizması ile ülkeler arasında karbon ticaretinin hacminde artış beklenmekte olduğu söylenebilir.

 

Türkiye, Ulusal emisyon azaltım hedefini 30 Eylül 2015 tarihinde BMİDÇS’ye 2030 yılına kadar yüzde 21 olarak sunmuştur. Bu anlaşma ile iş dünyasında hem yasal zorunluluklara hazır olmak hem de düşük karbon ekonomisinde yer alarak avantajlı konuma geçmek için daha fazla çalışma beklenmektedir.